"De tijd dat wij zelf alle zorgvragen konden oplossen, is voorbij"

“Ook in de toekomst moeten mensen op goede zorg kunnen rekenen. Sterker nog, wij voelen ons daar als grote zorgaanbieder mede verantwoordelijk voor. Het is voor ons makkelijk om te zeggen: we hebben honderd medewerkers voor honderd cliënten en daarmee houdt het op. Maar wat als er tweehonderd cliënten op de wachtlijst staan? Wij willen dat er ook voor die mensen een oplossing komt. Want als wij het niet doen, wie doet het dan wel?"

Zijn Amsterdammers er wel klaar voor om samen te zorgen? 
"In Twente is omkijken naar elkaar – nabuurschap – heel gewoon. In Amsterdam is dat nog niet zo. We moeten met z’n allen die drempel over, want we hebben iedereen nodig. Daar moeten we het met elkaar over hebben. Met de hele stad. Alle zorg- en welzijnsorganisaties in Amsterdam praten daar bijvoorbeeld nu al over. En de landelijke overheid start met de campagne ‘Praat vandaag over morgen’. Die vraagt mensen om na te denken over hun zorg en wensen als ze ouder zijn.”  

“We moeten niet vergeten dat voor elkaar zorgen ook heel erg fijn en mooi kan zijn. We zijn het ‘samen zorgen’ door de jaren heen een beetje verleerd, omdat zorgorganisaties die taak vaak hebben overgenomen. Als we slecht eten, dan is er de diëtist of maaltijdservice. En bij eenzaamheid komt de maatschappelijk werker langs. Maar we kunnen dat ook anders doen. Kijk maar eens naar die groep Marokkaanse vrouwen die voor mensen in Nieuw-West koken. Daar komt geen zorgmedewerker aan te pas.” 

“En let op: ook voor cliënten is het fijn als hun familie betrokken blijft wanneer zij naar het verpleeghuis gaan. Wij zeggen nu nog te vaak: vanaf hier nemen wij de zorg wel over. De familie zegt: dank je wel, mijn vader, moeder of kind is bij jullie in goede handen. Maar het is zo belangrijk dat de mensen om je heen wel in je leven blijven. Je goed voelen en erbij horen – dat is voor iedereen waardevol.” 

“Gelukkig zijn er al heel veel mensen die zich graag inzetten voor een ander. Denk bijvoorbeeld aan al die Amsterdammers die via het burennetwerk of de vrijwilligerscentrale bij een cliënt of een zorgorganisatie terechtkomen. En ik merk dat er nog veel meer mensen zijn dit dat willen doen – ook jongeren. We moeten hen echt daarvoor uitnodigen én wij moeten onze deuren openzetten voor steun van buitenaf.” 
 
“Dat laatste is nog niet altijd het geval. De zorg is nu vooral het domein van zorgmedewerkers. Zij moeten wel een stukje van die zorg loslaten, zodat anderen dat kunnen overnemen. Daarbij is ook een ander gesprek nodig, bijvoorbeeld als we iemand opnemen in het verpleeghuis. Nu vragen we nog: wat kunnen we voor u doen? Straks vragen we eerst wat iemand nog zelf kan en wat de naasten kunnen doen. Zorg en ondersteuning is dan een volgende stap. Dat we cliënten vragen wat zij zelf kunnen en willen doen, helpt hen ook om zo lang mogelijk de regie over hun eigen leven te houden.”

"Een mooi voorbeeld is ons project in de Pijp. We hebben daar een thuiscoach die bij de mensen langsgaat. Die kwam erachter dat niet onze dagbesteding, maar een café de belangrijkste ontmoetingsplek is voor een groep eenzame oudere mannen. Er is daar altijd wel iemand om een praatje te maken, en de mannen en hun naasten zorgen onderling goed voor elkaar. De een onderhoudt de tuin van de ander, en die ander doet dan weer de was voor de een. Een prachtig verhaal.” 

“Nog zo’n mooi voorbeeld zie ik in ons verpleeghuis Nieuw-Vredenburgh. Daar vragen we naasten en vrijwilligers om een stapje extra te zetten in hun zorg voor cliënten. Waarom zou iemand alleen koffie rondbrengen als je ook een rondje kunt wandelen met een cliënt in een rolstoel? Wat ook vreemd is: de partner van een vrouw met diabetes heeft zijn vrouw jarenlang medicatie gegeven. Nu komt ze in het verpleeghuis en mag hij dat opeens niet meer. Samen met instanties die kijken of we goede zorg bieden, praten we daar nu over, om te kijken of we dit kunnen veranderen.” 

Tot slot: Wil je bewoners van de regio Amsterdam nog iets meegeven over de zorg van de toekomst? 
“Mensen verwachten van zorgorganisaties dat we alles oplossen wat een beetje met zorg te maken heeft. Maar zoals het nu gaat, kan dat straks niet meer. We moeten met elkaar praten over wie wat doet. Daar is geen standaardoplossing voor. Daarvoor hebben we elkaar nodig. Laat iedereen er vooral rekening mee houden dat de zorg je gaat vragen om een steentje bij te dragen. Dat is niet erg. Laten we er met een positieve blik naar kijken. Want samen zorgen is waardevol, zowel voor wie de zorg krijgt als voor wie de zorg geeft. Samen kleuren we de toekomst!”